Uçuk, virüslerin (Herpes virüs Tip I) etkisiyle oluşan, kızarık bir zeminde minik su kabarcıkları şeklinde kendini gösteren, halk arasında çok iyi tanınan bir hastalıktır.
Halk arasında tanınmak bir yana ne nedenle ortaya çıktığı konusunda dahi yorumlar hemen yapılır: “Kötü bir rüya görmüşündür”, “korktun mu, korktun mu”, “güneşte çok kalmayaydın” veya “kız, yine malum zamanın mı?” gibi. Bu yorumlarda kısmen gerçek payı da vardır.
Genellikle bebeklik yaşında bulaşan virüsler, vücutta yerleşir ve direncin düştüğü uygun zamanları kollarlar. İlk bulaşma döneminde yalnızca % 1 oranında belirti görülür, fakat normal uçuklara göre kat kat şiddetli ve uzun sürelidir.
Yukarıdaki örneklerin hepsi geçerli olmasa da organizmanın direncini düşüren ateşli hastalık, aşırı yorgunluk, aşı sonrası, stres vb. durumlarda hastalık halinde karşımıza çıkar. İlk bulaşmada ancak % 1 kişide belirtiler görülür, fakat görülenler de çok şiddetli ve uzun sürelidirler.
Yineleyen uçuklarda yineleme sıklığı, kişilere göre değişir. Bazılarında yılda bir-iki kez çıkarken, bazılarında ayda bir-iki kez olabilir. En sık ağız kenarında görülmekle birlikte ağız içinden, parmak ucuna kadar her yerde görülebilir.
Tedavi edilmezse 5-7 günde kendiliğinden geçer, fakat kaşıntı ve sızlama yaparak rahatsız edebilir. Seyrek görüldüğü durumlarda, yalnızca belirti varken yerel ilaçlar uygulamak yeterli olur.
Şiddetli ve sık yineleyen şekillerde ise yerel tedavi yetmeyebilir ve ağız yollu ilaçlar da eklenir. Çıkışı önlemek ise olanaksız gibidir, ancak aylarca ilaç kullanılarak baskılanabilir ve sıklığı azaltılabilir.
Basit uçuk hastalığının bir de “kırmızı noktalı tipi” vardır (herpes virüs Tip II ile). Cinsel ilişkiyle bulaşan ve doğal olarak cinsel organlarda görülen bu tipte (herpes genitalis) genel özellikler, diğerine çok benzer.
AIDS’in zuhurundan önce en çok dedikodusu yapılan ve ayrılıklara neden olan zührevi hastalık olma özelliğini taşımaktaydı. Bugün ise sıradan bir hastalık durumuna düşmüştür. Tedavi de kremler yetersizdir, ağız yollu ilaçlar benzer şekilde kullanılır ve benzer şekilde de etkisi sınırlıdır.
Bu nedenle korunma ön planda gelir. Genital uçuklarda en önemli nokta gebelikte iyi bir takip yapılarak, doğum sırasında çocuğa virüs bulaşmasını önlemektir, yaşamsal tehlike yaratabilir.