Farklı Egzama Çeşitleri - Prof. Dr. Ertuğrul Aydemir

Atopik Dermatit – Atopik Egzama, Seboreik dermatit – Seboreik Egzama, Dizidroz, farklı egzama çeşitleri.

Atopik Dermatit – Atopik Egzama!

Nedeni kesin belli olmayan bir hastalık olup (farklı egzama çeşitleri), “atopik zemin=atopik bünye” dediğimiz kalıtsal (%70 aile öyküsü) bir zemin üzerinde (imalat hatası!), dış etkenlerin etkisiyle ortaya çıkan, sürekli yineleyen, kaşıntılı ve yangılı ataklarla karakterize çok nedenli bir hastalıktır. Bu kişilerde, allerjik nezle ve daha az olarak astım da görülür.

Derinin yapısındaki bazı eksiklik ve yapı bozukluklarının deride kuruluğa neden olup, kuruluğa, çatlamalara yol açarak kaşıntıyı kolaylaştırdığı düşünülmektedir.

Derinin set görevi bozulur, kaşıntı eşiği düşer ve kaşıntı artar, Geçişi artan allerjen, tahriş edici maddeler ve mikroorganizmaların reaksiyonu başlattığı düşünülmektedir, gerçek anlamda allerjik yolun yeri oldukça azdır. Besinlerle tetiklenme ilk iki yaşta ve ancak % 40 civarında görüldüğü bildirilmektedir (buğday, yumurta, süt, balık, yer fıstığı).

Genellikle 2-6 ay civarında başlamakla birlikte herhangi bir yaşta da başlayabilir.  Şiddetli kaşıntı, atak dönemlerinde kızarık, su kabarcıklı, sulantılı belirtiler, müzmin dönemlerde deride kalınlaşma ve kaşıntı izleri tabloya hakimdir

Bebeklik döneminde başlangıç genellikle yüzde, her iki yanakta, palyaço makyajını andırır yuvarlak kızarık, ince kepekli veya atakta sulantılı lekeler görülür. Bazen baş, boyun ve vücuda da yayılabilir.

Bu dönemde başta görülen yapışık kepekler de (halk arasındaki adıyla “konak”), seboreik dermatit görüntüleri de atopinin bir uzantısı olabilir. Genellikle ilk iki yıl içinde bu tablo gerilerken, tamamen hastalıktan kurtulma olabildiği gibi, şekil değiştirerek diğer belirtiler kendini göstermeye başlayabilir de.

Çocukluk döneminde diz, dirsek, el sırtı gibi dışbükey yüzlerde özellikle çarpma, sürtmeyle tetiklenen küçük, kaşıntılı kabartılar tipiktir.  Bunların yanı sıra erişkin döneminde görülen deri kalınlaşmalı belirtiler özellikle diz ardı ve dirsek önü gibi büklüm yerlerinde görülür.

Ergenlik döneminde de % 50 kadarı doğal olarak iyileşir. Erişkin döneminde ise özellikle yine büklüm yeri yerleşimli olmak üzere kaşıntı ve kalınlaşma tabloya hakimdir.  Çok şiddetli ve sürekli kaşıntı çok tipiktir. Kronik el egzamalarının çoğu da bir AD ifadesi olabilir. Kesin tanı için kronik kaşıntı, tipik yerleşim ve aile öyküsü genellikle yeterlidir.

Tedavide tetikleyicilerden kaçınılmalıdır: Besinler yalnız ilk iki yaş için geçerlidir ve tartışmalıdır. Aşırı, sık, sıcak banyo yapılmamalı, çözücüler, tahriş ediciler kullanılmamalı veya çok seyrek ve dikkatli kullanılmalıdır. Yünlü giysiler şiddetli tahriş ve kaşıntı yaptıkları için, sentetik giysiler de terlemeyle kaşıntıya neden olduğu için giydirilmemelidir, pamuklu giysiler idealdir. Aşırı soğuk ve sıcaktan kaçınılmalı mikrop ve alerjen etkileri saptanırsa engellenmelidir.

Nemlendirme, önleyici olarak bu hastalarda çok yararlıdır (günde 2-kez banyodan 2-3 dakika sonra). Muhakkak bir dermatolog eliyle tedavi edilmelidir.

Seboreik dermatit – Seboreik Egzama

(Toplumda %2-5) kesin nedeni belli olmayan (farklı egzama çeşitleri), belli alanlarda, kızarıklık, ince kepekler ve kaşıntı, batmalarla kendini gösteren bir hastalıktır. Yatkın alt yapısı olanlarda derimizin ömür boyu konuğu olan bir mantarın tetiklemesi söz konusudur. Yoğun ruhsal stres ve bağışıklık sisteminin baskılandığı birçok durumda artar ve yayılır.

Genellikle ergenlikten sonra ortaya çıkar ve uzun yıllar artma ve azalma dönemleriyle sürer. Saçlı deri, kaş, burun yanak oluğu, dudak, kulak içi ve arkası, daha az olarak da göğüs ortası ve sırtta yerleşir. Genellikle kızarık zeminde yağlı, sarımsı kepekler görülür, kaşıntı, yanma, batma hissi olabilir. Saçlı derinin kepeklenmesi de seboreik dermatitin hafif bir şeklidir.

Genelde yerel tedavi yeterli olup, hafif tiplerde basit yıkama, nemlendirme dahi yararlı olabilmektedir. Saçlı deri tutulumunda hafif ve orta tiplerde ilaçlı şampuanlar yeterli olabilmektedir. Amaç sürekli bakımla, olabildiğince hastalığın ortaya çıkışının önlenmesidir, kökten yok etme kavramı söz konusu değildir.

Dizidroz! 

Yine nedeni belli olmayan, ani ataklarla yılda bir iki kez yineleyen bir olaydır. Karakteristik özelliği el parmak yan yüzlerinde, daha az olarak avuçlarda, el sırtı ve ayaklarda da görülebilen şiddetli kaşıntılı, derin yerleşimli su kabarcıklarıdır, kızarıklık pek görülmez. Muhakkak bir dermatoloğa görünmek gerekir.

Saygılarımla…

Profesör Doktor Ertuğrul Hasbi Aydemir
“Deri ve Zührevi Hastalıklar Uzmanı”

Tel: +90 212 219 26 64

Muayenehane Adresi: Merkez Mh. Halaskargazi Cd. Feza Apt. No:192 K-5 D-9 Şişli / İstanbul