Bitlenme - Prof. Dr. Ertuğrul Aydemir

Bitlenme yüzyıllardır var olan, günümüzde de tam çözümlenememiş, üstelik yalnız az gelişmiş veya gelişmekte olan ülkelerin değil tüm gelişmiş ülkelerin de ortak bir sorunudur.

Bitlenme Her ne kadar “Pire itte, bit yiğitte” sözcüğüyle yiğitlere mal edilmişse de her bitlenen yiğit olmadığı gibi, her yiğidin de bitlenme zorunluğu yoktur.  Bitler zorunlu insan paraziti olan böceklerdir.

İnsan vücuduna yerleştiklerinde kıl diplerinde, elbise kıvrımlarında yuvalanırken hem konut hem de deriden de kan emerek beslenme sorununu çözmüş olurlar.  Hatta düğün derneklerle kurdukları yuvalarda üreme faaliyetinde de bulunurlar.  Yumurtalarını da telef olmaması için kıllara veya elbise kıvrımlarına yapıştırarak sağlama alırlar.

Yerleştikleri bölgelere göre üç türlü bitlenme vardır.  Baş ve gövde bitlenmesinde aynı bit cinsi yer alırken cinsel organlar çevresinde yerleşenlerde bitin cinsi de farklıdır.  En sık görülen ve iyi tanınan baş bitlenmesidir.

Bu tip özellikle okul öncesi ve ilkokul çağlarında sıktır.  Çok ihmal edilmiş durumlar dışında çok az sayıda bit, buna karşılık saçlara yapışık çokça yumurta vardır.  Kaşıntı çoktur ve buna bağlı egzama veya mikrobik olaylar da gelişebilir.

Çocuklarda daha fazla görülen yakın temasla doğrudan bulaşma olabildiği gibi, tarak, fırça, yastık kılıfı, şapka, eşarp vb. eşyalarla da dolaylı olarak bulaşabilir.

Bitlenme Vücut bitlenmesi çok seyrek görülür, akıl hastaneleri, daha az olarak yatılı okullar ve kışlalar gibi toplu yaşam merkezlerinde daha sıktır.

Bitler elbiselerde yerleştikleri için vücutta yalnızca ısırık yerleri ve kaşıntı izleri vardır.

Cinsel organlar çevresindeki şekil ise, en sık cinsel temasla, daha az olarak da iç çamaşırı, çarşaf vb. eşyalarla bulaşabilir.

Bu hastalıkta kafalarını kıl diplerine gömmüş bitler ve yumurtaları çok rahat görülürler. Kaşıntı çok belirgindir.

Bitlenme Tedavide çok etkin ilaçlar olmakla birlikte, zaman zaman ilaçlara direnç gelişebilmektedir (DDT en tipik örnektir).  Bunu önlemenin temel yolu hekim kontrolü dışında bu ilaçları gerekli gereksiz kullanmamaktır.

Ayrıca ilaçların bitler üzerine etkileri çok iyi olmakla birlikte yumurtalar bazen etkilenmeyebilmektedir, bunun için de 5-7 gün içinde ikinci bir uygulama önerilir.

İlke olarak tüm aile tedavi edilmeli ve bulaşma kaynakları da çok iyi dezenfekte edilmelidir.  Kaynamayla bozulmayacak eşyalar için kaynatma iyi bir yoldur.  Baş bitlenmesinde saç kazıtmak günümüzde ne önerilebilir ne de kabul edilebilir, fakat cinsel organlar çevresindekilerde kılların tıraşlanması yararlı olur.