Saç Hastalıkları ve Saç Sorunları - Prof. Dr. Ertuğrul Aydemir

Saç Sorunları ve Saç Hastalıkları Erkeklerde kalıtsal olarak belirlenen ve neredeyse kader olarak kabul edilen dökülme, yapılacak şeylerin kısıtlı olması nedeniyle kadın saçı dökülmesine göre fazla gündemde değildir.

Saçlarla ilgili oluşan sorunları çözebilmek biz Deri ve Zührevi Hastalıklar Uzmanlarının (Dermatovenerolojist) görev, sorumluluk ve yetkisindedir.  Başvuracağınız tek adres altı yıl tıp tahsilinin üzerine beş yıl bu alanda uzmanlaşan Deri hastalıkları uzmanlarınızdır.

Saçlarımız normal koşullarda günde 20-100 tel arası bir dökülme gösterirler ve alttan gelen yeni saçlar tarafından bu eksiklikler kapatılır. Dökülen saçın yerine gelen saçlar cılız ve kozmetik olarak işlevsiz olmaya başlarsa, saçlarda da seyrelme görülmeye başlar ve o zaman gerçek bir saç dökülmesinden söz edilebilir.

Burada önemli olan gerçek saç dökülmesini ayırt edebilmektir. Bu kararı verdiğimizde ise saç dökülmesinin nedenlerini aramamız ve buna göre de önlemler almamız gerekir.

SAÇ HASTALIKLARI

Saç Hastalıkları: Kadınlarda genel seyrelme şeklinde saç dökülmelerinde en sık rastlanan dökülme nedenleri hormonal bozukluklar, demir eksikliği anemisi ve tiroidle ilgili sorunlardır:

Hormonlara bağlı dökülmede, erkeklik hormonu denen androjenlerin hâkim olması gerekir. Bu da kendini ağırlıklı olarak tepe kısmında erkek tipi saç dökülmesi, yağlanma artışı, akne belirtilerinde artış, kıllanma artışı ve adet düzensizliği belirtilerinden bir veya birkaçı ile belli eder.

Bu nedenle erkek tipi dökülmelerde önce bu eşlik eden belirtiler sorgulanır, ihtiyaç duyulursa hormon tetkikleri yapılır ve bulgulara göre tedavi programlanır. Kansızlık çeşitleri, özellikle de bizim kadınlarımızda sıkça görülen demir eksikliği anemisi bir başka dökülme nedenidir.

Burada belli alanda değil, saçın genelinde seyrelme ve cılızlaşma vardır. Anemi saptanırsa nedenleri araştırılır, gerekirse bir iç hastalıkları uzmanının da fikri alınarak tedavi yoluna gidilir.

Tiroid bezinin özellikle yavaş çalışması ve aynı zamanda normalden hızlı çalışmasında da demir eksikliğindekine benzer genel bir seyrelme ve cılızlaşma görülür.

Tüm bu nedenlere yönelik tedavinin yanı sıra saçın genel desteğini sağlayacak özel mineraller, proteinler ve vitaminlerle, saç dökülmesini engelleyen özel, etkinliği ispatlanmış losyonlarla tedavi tamamlanır. Bu tip durumlarda etkinin yavaş olacağı, üç aydan önce sonuç beklenmemesi ve tedavinin en az 6 ay sürdürülmesi gerektiği unutulmamalıdır.

Bu üç ana nedenin dışında çinko eksikliği, seyrek görülen bir faktördür, pratikte çok geçerli değildir.  Kilo verme amacıyla yoğun diyet yapanlarda protein eksikliği, et yemeyenlerde hem protein ve hem de demir eksikliği saç dökülme nedeni olacaktır.

Doğum yaptıktan 3-4 ay sonra başlayan ve 6 ay kadar sonra düzelen, fakat nedeni halen bilinmeyen bir dökülme şekli de vardır.

Fazla dikkati çekmeyen fakat sonunda belli alanlarda kalıcı kelliğe neden olabilen bir başka durum saçlara sürekli bir şekilde kuvvetli gerilim uygulanması da (saçların çok gererek, topuz yapılması, sürekli çok güçlü çekerek fön yapılması, aşırı düzleştirme çabaları) en çok şakaklar ve alında gerilmeye bağlı dökülme yapar.

Tüm bu somut nedenlerin yanı sıra psikolojik faktörler de önemli bir dökülme nedenidir, tek başına veya diğer nedenlerle birlikte etkili olabilir.

Saç Hastalıkları: Bunların dışında ateşli hastalıklara, uzun süren hastalıklara bağlı dökülmeler, kanser ilaçları gibi bazı ilaçlara bağlı dökülmeler, parçalı bir dökülme şekli olan alopesya areatanın (pelad) yaygın şekli geçici dökülme nedenleri arasında önemli yer tutarlar.

Son olarak vurgulanması gereken ve çok yanlış bilinen bir nokta ise dedikoduları çok yapıldığı halde saç dökülmesiyle uzaktan yakından ilgisi olmayan durumlardır:

Saçların çok uzun veya kısa olması, sık (her gün gibi) veya çok seyrek yıkanması, içeriği farklı sabun, şampuan, iyi veya kötü şampuanla yıkanması, sprey, jöle, briyantin, saç kremi kullanılması örnek verilebilir.

Bunların hiçbirinin saç dökülmesinde suçu, taksiratı yoktur, lütfen günahlarını almayalım ama saç da çıkartmaz veya dökülmeyi durdurmazlar).

Ayrıca tam tesine saçların kökünden kazınmasının da güçlendirici etkisi olmadığı gibi zeytinyağı (her türlü yağ olabilir), yumurta akı (veya sarısı), X,Y,Z vitaminleri karışımları gibi abuk karışımlar da başınızı, saçınızı kirletmekten başka işe yaramazlar.

Erkeklerde ise “erkek tip dökülme=androjenik alopesi (AGA) denilen dökülme genelde 20-30 yaşlar arasında en yoğun olur, 40-45 sonrası yavaşlar. Özel bazı moleküller yardımcı olabilmektedir.

Saç Hastalıkları: Hem erkek ve hem de kadınlarda görülebilen bir dökülme şekli, birden ortaya çıkan, boşluklar şeklinde görülen dökülmelerdir, bazen sakalda da görülebilir, nedeni belli olmamakla birlikte psikolojik faktörlerin etkili olduğu bilinmektedir.

Ayrıca kıl köklerini harap ederek giden dökülmeler de vardır ki bunların tanısı da tedavisi de oldukça zordur, bir dermatolog tarafından erken müdahale edilmesinde yarar vardır.

Saç kepeklenmesi en sık yaşanan sorunlardandır, kişinin yapısına bağlı olduğu için kökten çözümü yoktur, sürekli bakım ister.