Cinsel Temas ve Hastalıklar - Prof. Dr. Ertuğrul Aydemir

Cinsel Temas ile Bulaşan Hastalıkların Tedavisi Hakkında Bilmeniz Gerekenler

Cinsel Temas ve Hastalıklar! En temel özellikleri bulaşıcılık olan bu hastalıklar, cinsel temas dışında da bulaşabilmekle birlikte çok büyük sıklıkla bulaşma yolları cinsel ilişkidir. Bu nedenle konuşulması, doktora başvurulması zor olan, genellikle saklanıp, geciktirilen hastalıklardır. Bulaşma yolunun genellikle ayıp ve suç olarak algılanması nedeniyle suçu atacak birileri aranmış ve bu konudaki suçlamalar aşk tanrıçasının üzerinde toplanmıştır. Venüs suçlanarak “Veneriyen hastalıklar” veya bizde olduğu gibi Venüs’ün diğer adı (Zühre) kullanılmasıyla “Zührevi Hastalıklar” denmektedir. Zaman zaman “Eros” da suçlansa da o 18 yaş altı olduğu için bu işlere bulaştırılmama, sen git okunla oyna denerek uzaklaştırılmaktadır.

Frengi

Frengi, cinsel temasla birleşen hastalıkların en eskiden beri bilinenlerinden, belki de en eskisidir. Sifiliz, lues adlarıyla da bilinen frengi, Treponema pallidum isimli spiroket (tirbuşona benzer) tarafından oluşturulur. Frengi, tüm dünyada önemli sağlık sorunu olmaya devam etmekte ve zaman zaman salgınlar yapabilmektedir. Amerika kıtasına giden göçmenlerin de yerlilere en önemli armağanı “Frengi” olmuş ve kitlesel ölümlere neden olmuştur. Muhtemelen bulaşma yolu nedeniyle uluslar bu hastalığı hep komşularına mal ederek, o ülke veya ulusun adıyla anmışlardır. Frengi de “Frenk (Fransız) hastalığı anlamında kullanılmıştır.

Cinsel Temas ve Hastalıklar! Bulaşmadan 18-21 gün sonra ortaya çıkan ilk deri belirtisi (Şankr) temas alanında (%90 genital bölgede) olan yuvarlak, hafif sertçe, ağrısız ve genelde tek olan bir yaradır.   1-2 hafta sonra en yakın lenf bezlerinde iki taraflı olarak dizi şeklinde şişlik görülür.  Yara tedavisiz, 20-30 günde kendiliğinden iyileşir. Yaklaşık iki ay sonra ikinci dönem (Sekonder Sifiliz ) belirtileri görülmeye başlar. Başlangıçta simetrik, yaygınca, yüzeysel, yıkım yapmayan, belirtilerdir. Gövdede kırmızımsı, küçük, belirtisiz lekeler olur ve bir iki ayda kendi geçerken, kısa süre sonra hafif kabarık,  çiğ et veya bakırımsı renk tonlarında, yuvarlak, üzeri ince kepekli 2-5 mm çaplı belirtiler görülür. Genellikle bütün gövdeyi, el ayak içlerini tutar. İkincil frengili hastaların üçte birinde mukoza belirtileri görülür, ağız, vajina iç yanı vb tutulabilir.  Ağızda yuvarlak sıyrık alanlar şeklindedir. Her iki dönemde de birçok hastalığın belirtilerini taklit edebilir, bu nedenle bir dönemler “Büyük Taklitçi” adı verilmiştir, daha da ötesi 1940-1950 yıllarında bizim ders kitaplarımızın adı “Frengi ve Benzeri Deri Hastalıkları” şeklindeymiş. 

Ender olarak (günümüzde yok gibi, ben 43 yılda hiç görmedim) bu dönemden üç beş yıl sonra ortaya deride ve iç organlarda derin yaralar çıkar. Kemikler, sinir sistemi, kalp vb. tutulabilir. Eğer gebelikte frengi aktifse bebeğe bulaşma ve doğumsal frengi görülme tehlikesi vardır, ama günümüzde genellikle erken tedavi olunduğu için çok enderdir.

Eğer geç kalınmadan bir dermatoloğa başvurulursa tanı ve tedavide sorun çıkmadan çözülecektir.

——————————————————-

Cinsel temasla bulaşan ve çok bilinmeyen bir hastalık “Ulcus Molle=yumuşak şankr” hastalığıdır. Basil tipi bir mikropla bulaşan hastalıkta seyir çok hızlıdır, yara bulaşmadan 4-5 gün sonra çıkar, yara zımba deliği gibi, yumuşak ve ağrılı olup, birden fazla olabilir. Lenf bezlerinde tek taraflı şişme iltihaplanma ağrı ve delinerek akma yapabilir.

Cinsel Temas ve Hastalıklar! Bunların dışında Granuloma inguinale, Lymphogranuloma venereum adlı az bilinen hastalıklar,  başta “Gonore=Belsoğukluğu” olmak üzere akıntılı ve idrar yaparken ağrı, sızı, yanma yapan hastalıklar da bu gruptadır. Bunlara ek olarak diğer yazılarda sözü edilmiş olan uyuz, genital bitlenme, genital herpes ve genital siğiller de cinsel temasla bulaşan hastalıklardandır.